KOUD BELLEN

Acquīrere. Veelvuldig gebezigd latijn dat menig ZZP-er bij iedere lettergreep doet huiveren. Het weerhield haar er niet van te doen wat iedere ondernemer te doen stond, wilde men de clientèle uitbreiden: koud bellen.

iPhone, BlackBerry en een analoge lijn. Drie apparaten hebben een vaste plek op haar bureaublad. Want onbereikbaarheid is de sluipende vijand die de ondernemer de dood in kust. In een ogenblik van bezinning weegt ze de toestellen, alsof het succes in het aantal grammen besloten ligt. Ze is klaar om een braakliggend terrein aan opdrachten te betreden.

Een secretaresse neemt op. Met wie ze graag gesproken zou hebben, vraagt de geroutineerde poortwachter op gelaten toon.  Ze staart onbeholpen naar de kale lijst adressen. Contactpersonen gaf het handelsregister niet. Niet getreurd. Succes is af te dwingen met een goede voorbereiding, overwint ze haar prille teleurstelling. Ze googlet haar magere bestand compleet. Het jachtseizoen wordt in een tweede poging heropend.

“Ik heb wel even tijd”, bevestigt de assurantiemarketeer voor wie in iedere gelegenheid een kans broedt. Of haar onderneming al met de juiste zekerheid is afgedekt, vraagt de makelaar in polissen na afloop om haar introductie in zijn voordeel te beslechten. Dat is nog eens de oprechte zorg van ondernemers onder elkaar!

Haar voorspoed bestendigt zich in de opvolgende gesprekken. Ook het reclamebureau aan wie ze zich graag zou verhuren, is van goede wil. Een strakke huisstijl en een glimmende brochurereeks was inderdaad wat haar nog aan munitie ontbrak. En alsof het momentum zich speciaal voor haar heeft ontvouwen, alleen vandaag kan de deal met een gratis set visitekaartjes worden gesloten.

Een smetje bevuilt haar blazoen als in de lange rits koude entrees een door een deadline gesmoorde projectleider met hakkelende dictie naar haar onmiddellijke inzetbaarheid informeert. “Bent u bereid te werken met een VAR-ken?” is tot haar grote ontzetting zijn verzoek. Vol afschuw over het oneerbare voorstel, verbreekt ze resoluut de stroom bits en bytes die door haar toestel raast.

De schrik is van korte duur als het telecombedrijf waarmee ze belt haar een aanlokkelijk voordeel verschaft. De drie toestellen waarover ze beschikt blijken gunstig in een bundel te kunnen worden ondergebracht, meldt de HR Manager die haar doorverbindt met de afdeling verkoop, nog voordat de personeelsfunctionaris van haar wederdiensten op de hoogte is gebracht.

                                                                     

Een lange werkdag nadert het einde. De wijzers van de klok vervolgen hun regelmaat richting het tijdstip waarop werkend Nederland haar ware arbeidsethos verraadt. Een stilleven van gestapelde koffiekopjes getuigt van de vele successen: een ondernemersverzekering, een drievoudige oplage reclamefolders voor de prijs van één en een vereenvoudigde belbundel, zowel zakelijk als privé. De acquisitie had geloond. Ze durft zelfs te spreken van een fantastisch resultaat. Maar met een varken werken…? Dat nooit!

Zelfstandige Zonder Plan

Meer dan 760.000 ZZP’ers telt onze werkzame bevolking. Ondernemingslustige éénpitters gedijend onder autonomie, wars van de mierenkolonie die zich dagelijks in gang zet in onmetelijke files naar de randstad. Aanpakkers die hun kwaliteiten liever in tijdseenheden factureren dan een bureaustoel te vullen met acht uur aanwezigheidsplicht. Maar de economische neergang heeft niet alleen talent uitgebraakt. Onder het groeiende bestand zelfstandigen schuilen noodgedwongen eenlingen die door geen bedrijfsplan meer verdedigd konden worden. Voor zichzelf beginnende hobbyisten met de schijn van zakelijk vernuft. Amateurs voor wie de verbeelding gelijk staat aan krediet en zelfoverschatting geldt als een te verkopen goed…

Ze balt haar vuisten. Grijnst om haar eigen volmaaktheid. Een business plan heeft zij niet nodig. Dat is meer iets voor kneuzen op zoek naar houvast. Voor haar geen nodeloze analyses of een kritische reflectie op het te vermarkten product. “Overbodige ballast”, spuugt ze haar minachting de kamer in. Afkeuring als dekmantel voor een in de kern aanwezige onzekerheid, zorgvuldig verdrongen tot in de zijkamers van haar ziel.

Zij volgt haar eigen weg. Succes valt of staat met het hebben van een website, verzekert ze zichzelf tevreden. Een reusachtig inch-scherm vult de ruimte. Klaar om haar kwaliteiten overtuigend uit te stallen in de hoogste resolutie. En kwaliteiten heeft ze. Net als de duizenden bondgenoten voor wie vervlogen aspiraties bij de schoolkrant garant staan voor een oplage visitekaartjes met communicatiespecialist. Een 8-megapixelcamera op een smartphone voldoende munitie biedt voor het starten van een eigen fotostudio. Trost is ze op haar eigen eenmanszaak, waarvan ondoordachte diensten schuil zullen gaan tussen miljarden webpagina’s wereldwijd. Ze verheugt zich op de naderende lancering van haar digitale winkelvloer.

IJverig wordt er gegoogled. Nog een laatste maal speurt ze naar de gouden formule de surfende klant voor zich te winnen. Het nietsvermoedende slachtoffer te verleiden. "Een goede overredingsstrategie steunt nog altijd op de drie overtuigingsmiddelen uit Aristoteles' Ars Rhetorica”, meldt een zoekresultaat. Logos, ethos, pathos. Zij zal zich richten het eerste: een doeltreffend logo.

Een sjabloon wordt zorgvuldig aan een kleurenprisma onderworpen. De tot slogan omgevormde bedrijfsnaam beiert een allitererende klankenkitsch. De kakofonie aan loze beloftes is nu klaar om live te gaan. Schreeuwende tinten kwijlend om aandacht. Een beeldmerk met een missie. Een zendeling op oorlogspad. Zij de zelfbenoemde ondernemersgeest schuilend achter een url-naam. 

Ze is slechts een toevoeging aan die groeiende lijst quasi ondernemers die door economische tegenwind hun ergonomische bureaustoel werden uitgeblazen. Een lijst met uit nood geboren éénpitters voor wie ontslagbescherming en een veilig voorgekauwde strategie nu wegvielen. Een lichting dolenden, als een Tsunami voortgestuwd door de crisis. Een aanstormende golf die de registers de komende jaren nog zal vullen. Een nieuwe groep Zelfstandigen Zonder Plan.

De (des)illusie

Succesvol ondernemen, een riant inkomen, korte werkdagen en veel vrije tijd. Het kon allemaal via Business Bootcamp, het tweedaagse seminar van Open Circles. 1.200 bezielde gelovigen hadden in het congrescentrum in Nieuwegein een brainwash ondergaan. Onder de zwemmende gebaren van de messias werd met duizenden high fives een op handen zijnde rijkdom beklonken. Een nieuwe lichting van 1.200 achteroverleunende miljonairs zou het CBS in haar statistieken kunnen bijschrijven. Zou…

Honend gesnuif vult haar kamertje. De belofte was als de heilige graal aan haar neus voorbij gegaan. Haar slaafse aanbidding en de prijzige opvolgcursussen ten spijt. De gepredikte winstverdubbelaar had zich slechts op één rekening geconcentreerd, wist ze nu. En dat was niet de hare.

De illusie had een houdbaarheidsdatum. Open Circles bleken open deuren naar een voorgespiegelde toegang tot die gretig nagejaagde ruimte daarachter: het gedroomde Walhallla voor ondernemers. Zelfs de ladder van peperdure vervolgtrainingen had niet tot de poort geleid. 

Zorgrimpels tronen haar gezicht. Ze denkt aan haar huur, aan de Peugeot die moet blijven ronken. Trainingen, coaching en seminars brachten haar jaarrekening in disbalans. Maandelijkse ballast die haar schip langzaam deed zinken. Beschaamd voelt ze zich in haar maagdelijk vertrouwen. Teleurgesteld is ze over de mislukte oogst. Maar een volgende utopie gaapt alweer over haar akkers.

Een grijns smoort haar gekrenkte zelfbeeld. De prille aanwas van herboren vertrouwen. Het laatste restje hoop was snel gekiemd. Succes bleek bereikbaar. Succes behoefde enkel een stappenplan. Succes was een levenskunst beschreven in bejubelde boekjes. Door te dromen, te durven, te doen! De koning onder de bestsellers wist het haar te verzekeren: Dit wordt jouw jaar!  

Cookies banen zich een weg over haar server als ze het digitale winkelmandje vult met de zelfhulp top 10. Waardevolle data traceren haar queeste naar succes. Enen en nullen razendsnel op weg naar geraffineerde marketeers van de maakbaarheidsindustrie. Handelaars in massaal bezongen mythes.

Een advertentie popt op. Reclame die rept over grip op je leven. Workshops, trainingen en themadagen, zorgvuldig getarged op het profiel van de dolende ziel: Neuro Linguïstisch Programmeren. Drie pretentieuze woorden met een claim op succes. Woorden appelerend aan een hemels placebo-effect.

De glans van wetenschappelijkheid voedt de verwachting. De schreeuwende verleiding knippert haar als een reddingsboei tegemoet. Ze zal weer vat krijgen op haar leven. Nieuwe opdrachten! Omzet! Groei! Een florerende onderneming, bereikbaar met één druk op de knop!

Een geslaagde aanmelding wordt bevestigd. De hoop op verlossing bekracht. “Tjakka”, galmt haar vreugdekreet door de kamer. En zo wordt de desillusie opnieuw vooruit geschoven. Zo neemt zij wederom een voorschot op succes....

Business Bootcamp

Vellen papier rollen uit haar printer. De inkt meandert in gekleurde banen naar een vast markeerpunt. Routes naar het epicentrum dat haar leven op haar grondvesten zal doen schudden. Business Bootcamp. Een heropvoedingskamp voor startende en zelfstandige ondernemers, waarvan het succes maar niet wil lukken. Of, zoals zij zelf weet, waarvan het uitzonderlijke talent maar niet gewaardeerd wordt.

Gedecideerd vouwt ze de ANWB planner in tweeën. Alles valt of staat bij een goede voorbereiding. En goed voorbereid is ze. De A2 weer open. Vijf banen naar het congrescentrum in Nieuwegein. Maar je weet 't maar nooit. Zeker niet met... Met wat eigenlijk? Ze bromt nors. Het doet er niet toe. Ze steekt de papieren bij haar TomTom. Hop in haar olijfgroene Crumpler.

De Peugeot wordt het megalomane terrein op gestuurd. Vindt na een extra ronde eindelijk plaats tussen twee gelijke middenklassers. Opgetogen voelt ze zich als ze de 1.6 litermotor tot bedaren brengt. Hier moet ze zijn. Hier zal het gebeuren. Ze zuigt haar longen nog eens vol voor de komende master course. Verheugd rekken haar ledematen zich uit.

In de zaal is het druk. Meer dan 1.200 volgelingen wisten hun goeroe te vinden. Een fenomeen is het. Via een piramidespel van aanbevelingen vlogen de superlatieven over het glasvezel. Deze man wist hoe van je hobby je business te maken. Deze man wist krachten om te zetten in keiharde euro's. Het is haar held. Trots is ze op het gedroomde fortuin van haar eigen bedrijfje dat na deze dag van de grond zal komen.

Ze speurt de ruimte af. Twee grote schermen dienen ter versterking van het podium. Maar zij gaat voor een plaatsje vooraan. Schuifelend zoekt ze een stoel op de eerste rij. ‘Gereserveerd’. Haar ogen spieden vluchtig om zich heen. Rats. Het papier wordt in een rukbeweging verwijderd.

Ze springt op in het gejuich als het wonder met strak samengebonden haar de vloer betreedt. ‘Na deze dag bent u een ander mens’, zwemt hij met zijn armen over de kudde. Haar ogen worden vochtig. Kijk. Eindelijk iemand die het beste met haar voor heeft. Hij zal zijn antwoord als een verlosser over haar uitstorten. Ze slikt. Sabbelt gedwee op haar pen. Een maagdelijke blocnote hangt week over de knie.

Er wordt gepredikt over een winstverdubbelaar. Dat het geen schande is rijk te willen zijn. ‘Yeah!’, laat ze zich als enthousiaste gelovige luidkeels ontvallen. Maar je moet er wel iets voor willen doen. ‘Hoe meer je erin stopt, hoe meer je eruit haalt’, verwijst hij naar de dure opvolgcursussen in de folders onder de stoelen. Gebiologeerd knikt ze haar begrip voor deze weldoener. Hier staat een man met het hart op de juiste plaats.

De kracht van social media. Hyves. Facebook. Twitter. Het is effectiever dan adverteren, weet ook de paardenstaart. Er klinkt een instemmend gebrom. ‘De mooiste aanbeveling, wint een gratis cursus’. Haar afgekloven nagels zwerven over de toetsen. Zoekend naar 140 leestekens die haar aanbidding treffend verwoorden.

De mobieltjes worden weg gestoken. Galmende boxen verrijken de hoofdact met een opzwepende beat. De zaal verandert in een opgewonden gekrakeel van dansende pupillen, slaafs stampend op het gedreun. Ze gaat op in de menigte gelijkgestemden. Ze lacht. Dit is haar tempel. Dit is haar religie.

Het is al donker als ze de verlaten snelweg oprijdt. Een Moleskine op de bijrijdersstoel herbergt de gouden tips alsof het de tien geboden zijn. De teller op haar dashboard noteert een keurige 70 langs wegwerkzaamheden huiswaarts, als ze wordt overvallen door een sentimentele snik. Moreel besef dat opborrelt als uit een afvoerputje. Niet iedereen heeft de kracht herboren te worden, weet ze bij het zien van de fluorescerende jasjes, omringd door een walm van teer. Zij heeft toch maar verdomd veel geluk.

Een nieuwe koers zal ze varen. De winstverdubbelaar slechts een begin. Ze mijmert over toekomstige fusies en overnames. Een beursgang wellicht. Grenzen zal ze oversteken. Expansie. Overzeese vestigingen. Zij de vrouw van de hernieuwde aanpak. Van baanbrekende visies. Van innovatieve strategieën. De pionier van nog onontgonnen wegen.

Een zelfvoldane grijns troont haar gezicht, begeleid door een eenzaam, zacht motorronken dat de wagen vult. Haar blik is onafgebroken op de navigatie gericht. Het scherm schijnt haar vredig tegemoet. Uniforme lijnen zonder zijvertakkingen. Gebaande paden. Recht vooruit. Veilig voor haar voorgeprogrammeerd… huiswaarts.